جرمگیری دندان یا بروساژ دندان (Tooth Scaling) یکی از روشهای پیشگیری از بیماریهای دهان و دندان است که در آن لایههای ناخواستهای که روی سطح دندان یا زیر لثه تشکیل میشوند، برداشته میشوند. این لایهها معمولاً از باکتریها، غذاهای باقیمانده، اسیدها و مواد معدنی تشکیل شدهاند و میتوانند باعث ایجاد پلاک، سنگ دندان، التهاب لثه، خونریزی لثه، بوی بد دهان و در نهایت از دست رفتن دندان شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا به شما بگوییم چرا جرم گیری دندان برای حفظ سلامتی دهان و دندان شما بسیار ضروری است.
چرا جرم گیری دندان انجام میدهیم؟
هدف از جرم گیری دندان حذف لایههای ناخواستهای است که روی دندانها یا زیر لثهها جمع شدهاند. این لایهها میتوانند باعث ایجاد مشکلاتی برای سلامتی دهان و دندان شما شوند. برخی از این مشکلات عبارتند از:
- پلاک: پلاک یک لایه نازک و چسبندهای است که روی دندانها تشکیل میشود و از باکتریها، غذاهای باقیمانده و اسیدها تشکیل شدهاست. پلاک میتواند باعث تخریب مینای دندان و ایجاد پوسیدگی دندان شود. همچنین، پلاک میتواند باعث التهاب و خونریزی لثه شود. پلاک معمولاً با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برطرف میشود، اما اگر مرتب این کارها را انجام ندهید، پلاک میتواند سخت شده و به سنگ دندان تبدیل شود.
- سنگ دندان: سنگ دندان یک لایه سخت و زبری است که روی دندانها یا زیر لثهها تشکیل میشود و از مواد معدنی موجود در بزاق و پلاک تشکیل شدهاست. سنگ دندان میتواند باعث ایجاد فاصله بین دندان و لثه شود و باکتریهای بیشتری را به این فضا جذب کند. این باکتریها میتوانند باعث ایجاد عفونت، التهاب، خونریزی، تحلیل استخوان و از دست رفتن دندان شوند. سنگ دندان با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برطرف نمیشود و نیاز به جرمگیری دندان توسط دندانپزشک دارد.
- بوی بد دهان: بوی بد دهان یا هالیتوزیس یک عارضه ناخوشایند است که میتواند بر اثر وجود باکتریها، پلاک، سنگ دندان، خشکی دهان، بیماریهای دهان و دندان، بیماریهای دیگر بدن یا مصرف برخی از غذاها و داروها ایجاد شود. بوی بد دهان میتواند بر اعتماد به نفس و روابط اجتماعی شما تأثیر منفی بگذارد.
مراحل جرم گیری دندان
فرآیند جرم گیری دندان ها نیز مانند سایر خدمات دندانپزشکی از مراحل مختلفی تشکیل شده و نحوه انجام آن به شرح زیر است:
۱- بی حسی موضعی
به لحاظ اینکه در طول فرآیند جرم گیری دندان ممکن است بیمار احساس درد کند و در روند جرمگیری مشکل به وجود بیاید، در نواحی تحت درمان از بی حسی موضعی استفاده می کنند. بدین صورت که دندانپزشک با تزریق داروی بی حس کننده، محل موردنظر را بی حس کرده و سپس بقیه مراحل را انجام می دهد.
۲- جرم گیری ناحیه موردنظر با مواد مناسب
بعد از تزریق بی حس کننده و بی حس شدن نواحی موردنظر، دندانپزشک با استفاده از تجهیزات (ابزار اولتراسونیک) و مواد مخصوص نواحی مختلف از قبیل زیر و بین لثه، انتهای تاج دندان و اطراف ریشه را جرم گیری و پاکسازی می کند. البته در صورت نیاز و طبق دستور دندانپزشک نواحی ریشه به صورت عمودی و چرخشی خراش داده شده و تمیز می شود. (از آنجایی که کیفیت جرم گیری دندان تا حد زیادی به نوع و مدل تجهیزات، میزان تخصص دندانپزشک و روش جرم زدایی بستگی دارد، توصیه می کنیم حتماً به بهترین مراکز جرم گیری دندان مراجعه نمایید.)
۳- روت پلنینگ
همان گونه که به آن اشاره کردیم شرایط و وضعیت دندان بیماران با یکدیگر متفاوت است. در واقع بعضی اوقات انواع باکتری، پلاک و تارتار به زیر لثه نفوذ می کند. بر همین اساس طی جرم گیری اولیه به طور کامل از بین نمی روند. بدین جهت طی یک فرآیند تخصصی به نام روت پلنینگ تمامی ناهمواری ها و باکتری زیر لثه ای پاکسازی شده و همه عفونت ها و پلاک ها رفع می گردد. البته باید توجه داشته باشید در بعضی موارد با روت پلنینگ یک لایه بسیار کوچک از عاج دندان (لایه دوم دندان) برداشته شده و به لحاظ اینکه عاج دندان زیر مینای دندان واقع شده، تمامی باکتری ها، عفونت ها و پلاک ها به طور کامل حذف می شود.
۴- شستشوی نهایی لثه و دندان ها
در پایان نیز جهت تثبیت جرم گیری دندان، نواحی جرم گیری شده و در صورت نیاز کل فضای دهان و دندان ها شستشو می شود. تا اگر باکتری، پلاک و تارتار در بین دندان ها و شیار لثه باقی مانده، از بین برود و بیمار تا مدت زمان طولانی از عفونت لثه و دندان ها در امان باشد.
دفعات جرم گیری دندان
این بستگی به بهداشت دندان ها و نحوه مراقبت از دندان ها دارد ، برخی افراد تنها یکبار جرمگیری برای همیشه آن ها را بی نیاز می کند ، اما برخی افراد نیاز دارند هر ۶ ماه یکبار و یا با توجه به زمانی که دندانپزشک مشخص می کند، عمل جرمگیری را انجام دهند. البته برخی افراد نیز به واسطه بزاق خاصی که دارند ، دندان های آن ها مستعد جرم است.
چه زمانی باید جرم گیری دندان کنید؟
جرم گیری دندان بستگی به وضعیت دهان و دندان شما دارد. به طور کلی، توصیه میشود که حداقل هر شش ماه یک بار جرمگیری دندان کنید. اما برخی از افراد که مستعد بیماریهای دهان و دندان هستند، ممکن است نیاز بیشتری به جرم گیری دندان داشته باشند. برخی از این عواملی، عبارتند از:
- داشتن پلاک یا سنگ دندان زیاد: اگر شما متوجه شوید که دندانهای خود را لایههای سفید، زرد یا قهوهای رنگ پوشاندهاند یا اگر دندانهای خود را ناهموار احساس کنید، احتمالاً نیاز به جرمگیری دندان دارید. این لایهها میتوانند باعث ایجاد مشکلاتی برای دندانها و لثههای شما شوند.
- داشتن بوی بد دهان: اگر شما مدام بوی بد دهان دارید یا اگر دیگران به شما این موضوع را گوشزد کنند، ممکن است نشانهای از وجود باکتریها، پلاک یا سنگ دندان روی دندانها یا زیر لثههای شما باشد. جرمگیری دندان میتواند با حذف این عوامل، به رفع بوی بد دهان شما کمک کند.
- داشتن بیماریهای دهان و دندان: اگر شما از بیماریهایی مانند پوسیدگی دندان، التهاب لثه، خونریزی لثه، فاصله بین دندان و لثه، تحلیل استخوان یا از دست رفتن دندان رنج میبرید، جرمگیری دندان میتواند با حذف عواملی که باعث این بیماریها میشوند، به بهبود وضعیت دهان و دندان شما کمک کند.
- داشتن عوامل خطرزا: برخی از عوامل خطرزا میتوانند باعث افزایش احتمال ایجاد پلاک یا سنگ دندان شوند. برخی از این عوامل عبارتند از: دخانیات، مصرف قهوه یا چای یا نوشابه، بارداری، دیابت، بیماریهای قلبی، کلیوی یا خونی، مصرف داروهایی که باعث خشکی دهان میشوند، داشتن دستگاه ارتودنسی یا پروتز دندان.
چگونه از دندانهای خود پس از جرم گیری دندان مراقبت کنید؟
پس از جرمگیری دندان، ممکن است دندانها یا لثههای شما حساس باشند. این حالت معمولاً چند روز طول میکشد و با استفاده از داروهای ضد درد یا ضد التهاب میتوانید آن را کاهش دهید. همچنین، برای حفظ نتایج و جلوگیری از تشکیل دوباره پلاک یا سنگ دندان، باید از دندانهای خود به خوبی مراقبت کنید.
برخی از توصیههایی که باید برای مراقبت پس از بروساژ دندان رعایت کنید، عبارتند از:
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن: شما باید حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و یک بار در روز نخ دندان بکشید. این کار باعث میشود که باکتریها، پلاکها و غذاهای باقیمانده را از بین دندانها و لثهها بردارید و جلوی تشکیل دوباره سنگ دندان را بگیرید. همچنین، میتوانید از خمیر دندانهایی که فلوراید، آنتیباکتریال یا ضد حساسیت دارند، استفاده کنید.
- استفاده از دهانشویه: شما میتوانید از دهانشویههایی که ضد باکتری، ضد التهاب یا ضد بوی بد دهان هستند، استفاده کنید. این کار باعث میشود که دهان و دندانهای شما را تمیز و خنک نگه دارد و از عفونت و التهاب لثهها جلوگیری کند. اما باید دقت کنید که از دهانشویههایی که الکل دارند، استفاده نکنید چون میتوانند باعث خشکی دهان و تحریک لثهها شوند.
- مصرف غذاهای سالم: شما باید از مصرف غذاهایی که شکر، اسید یا رنگدانه زیادی دارند، خودداری کنید. این غذاها میتوانند باعث تخریب مینای دندان، ایجاد پوسیدگی دندان، تغییر رنگ دندان یا افزایش حساسیت دندان شوند. به جای آن، شما باید مصرف غذاهایی که فیبر، کلسیم، فسفر، ویتامین C و D دارند، افزایش دهید. این غذاها میتوانند باعث تقویت دندانها، محافظت از لثهها، تولید بزاق و تعادل pH دهان شوند.
- مراجعه به دندانپزشک: دندانپزشک میتواند با انجام معاینات، آزمایشات، رادیوگرافی، تشخیص و درمان بیماریهای دهان و دندان شما به شما کمک کند. همچنین، میتواند به شما بگوید که چه زمانی باید جرمگیری دندان کنید و چه نوع آن برای شما مناسب است. برای مثال، برخی از افراد ممکن است نیاز به بروساژ دندان عمیق داشته باشند که در آن دندانپزشک با بیحسی کلی، لایههای سنگ دندان را از زیر لثهها برمیدارد. این نوع جرم گیری دندان برای افرادی که از بیماری پریودنتال (عفونت استخوان و بافتهای حمایتکننده دندان) رنج میبرند، توصیه میشود.
نتیجهگیری
جرم گیری دندان یک روش پیشگیری از بیماریهای دهان و دندان است که در آن لایههای ناخواستهای که روی دندانها یا زیر لثهها تشکیل میشوند، برداشته میشوند. جرمگیری دندان میتواند باعث بهبود بوی دهان، کاهش حساسیت دندان، جلوگیری از پوسیدگی دندان، التهاب لثه، تحلیل استخوان و از دست رفتن دندان شود. بروساژ دندان یک روند ساده و بیخطر است که توسط دندانپزشک انجام میشود. شما باید حداقل هر شش ماه یک بار جرمگیری کنید و از عوامل خطرزا دوری کنید. همچنین، باید از دندانهای خود به خوبی مراقبت کنید و به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید.