در این مقاله، به بررسی بیماری های لثه خواهیم پرداخت. لثه، بخشی از بافت های نرم و پرخون بدن است که اطراف دندان قرار دارد. بیماری های لثه می‌توانند از مشکلات ساده تا مشکلات جدی و مزمنی مانند سفید شدن، سیاه شدن، پریودنتیت، عقب رفتگی (تحلیل لثه)، عفونت، سرطان و ورم لثه را شامل شوند. در ادامه این مقاله، به طور مفصل به هر یک از این بیماری ها خواهیم پرداخت و همچنین راه های پیشگیری و درمان آنها را بررسی خواهیم کرد.
بیماری سیاه شدن لثه
بیماری سیاه شدن لثه ممکن است به وسیله چندین عامل ایجاد شود. یکی از عوامل مهم آن تجمع پلاک در اطراف دندان‌ها و زیر لثه است که می‌تواند منجر به عفونت لثه شود. در این حالت، لثه ممکن است سیاه شده و دچار التهاب و خونریزی شود.
عوامل دیگری که می‌توانند به سیاه شدن لثه منجر شوند، شامل سابقه سیگاری، استعمال داروهای خاص (مانند تیتراسایکلین)، تغییرات هورمونی در دوران بارداری و دیابت می‌باشند.
برخی راهکارهایی که می‌تواند در پیشگیری و درمان این بیماری مؤثر باشد، عبارتند از:
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- مراجعه به دندانپزشک برای تمیزی دوره‌ای دندان‌ها و بررسی لثه
- تغییر رژیم غذایی به سمت یک رژیم غذایی سالم و متعادل با مصرف مناسب مواد غذایی که به سلامت دهان و لثه کمک کنند.
- اجتناب از سیگار و مصرف مواد مخدر
- درمان بیماری‌های مرتبط مانند دیابت
سفید شدن لثه
سفید شدن لثه می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. یکی از علت‌های اصلی سفید شدن لثه می‌تواند روشن شدن رنگ لثه در نتیجه ترمیمات دندانی با استفاده از مواد دندان پزشکی مانند پرسلن باشد. در این موارد، لثه به طور موقت ممکن است سفید شود، اما این تغییر معمولاً تا حدودی عارضه‌ای ندارد.
دیگر عواملی که ممکن است منجر به سفید شدن لثه شوند، عبارتند از:
- پرکردن دندان: در برخی موارد، لثه به عنوان بخشی از فرایند پر کردن دندان استفاده می‌شود و ممکن است در نتیجه این فرایند سفید شود.
- تجویز برخی داروها: مصرف برخی داروها مانند قلیندامایسین، ایزوترتینوئین و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است منجر به سفید شدن لثه شود.
- بیماری‌های خاص: برخی بیماری‌ها مانند پمفیگوس ممکن است باعث سفید شدن لثه شوند.
پریودنتیت
پریودنتیت یک التهاب است که با تورم و التهاب لثه‌ها و بافت‌های اطراف دندان همراه است. این بیماری می‌تواند به علت تراکم و یا وجود پلاک و سنگ زدایی نامناسب، عفونت‌های باکتریایی و ویروسی، سیستم ایمنی ضعیف، استفاده از داروهای خاص یا عوامل دیگر ایجاد شود.
علائم پریودنتیت شامل خونریزی لثه، قرمزی و ورم لثه، بوی بد دهان، درد و حساسیت در ناحیه دندان‌ها و عقب نشینی لثه از دندان می‌باشد.
برای درمان پریودنتیت، اهمیت بهداشت دهان و دندان و بهداشت لثه بسیار زیاد است. شستشوی منظم دهان، استفاده از مسواک و نخ دندان، استفاده از آب دهان ضد عفونی کننده و مراجعه به دندانپزشک برای تمیزکاری دندان و درمان عفونت لثه می‌تواند در بهبود و کنترل پریودنتیت مؤثر باشد.
همچنین، در موارد شدیدتر پریودنتیت، ممکن است نیاز به درمان‌های پیشرفته‌تری مانند رادیوتراپی، جراحی لثه و استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها باشد. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مراجعه به دندانپزشک حتماً توصیه می‌شود.
عقب رفتگی (تحلیل لثه)
تحلیل لثه نیز یک مشکل شایع در دهان و جزء بیماری های لثه است که ممکن است به درمان نیاز داشته باشد. عقب رفتگی لثه به معنای جدا شدن و کشیده شدن لثه از دندان‌ها است. این مسئله می‌تواند باعث حساسیت در دندان‌ها و حتی از دست دادن دندان‌ها شود.
اگر چنین علائمی داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید:
- بررسی: در ابتدا، دندانپزشک برای تشخیص تحلیل لثه، دهان شما را بررسی می کند. او ممکن است از شما درباره علائم، تاریخچه پزشکی و رژیم غذایی‌تان سوال کند.
- اندازه‌گیری: پزشک می‌تواند با استفاده از ابزارهایی مانند سوند لثه، عمق لثه را اندازه‌گیری کند. این عمق نشان می‌دهد چه مقدار لثه از دندان جدا شده است.
- تصویربرداری: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای تصویربرداری دقیق‌تر از دهان شما، از رادیوگرافی (ایکس‌ری) یا سی تی اسکن استفاده کند.
برای این مشکل برخی درمان ها بعنوان گزینه در برابر متخصص دندان پزشکی قرار دارند. این گزینه ها عبارتند از:
- پاکسازی لثه
- جراحی لثه: در صورت تحلیل شدید و عمیق لثه، جراحی لثه ممکن است لازم باشد. در این روش، پزشک لثه را جراحی کرده و به محل اصلی خود بازمی‌گرداند.
- پیوند لثه: در برخی موارد، پزشک ممکن است از روش پیوند لثه استفاده کند. در این روش، لثه سالم از یک منطقه دیگر از دهان شما گرفته شده و در ناحیه تحلیل رفته قرار داده می‌شود.
در هر صورت، برای تشخیص دقیق و تعیین درمان مناسب، بهتر است با پزشک دندانپزشک خود مشورت کنید.
عفونت لثه
عفونت لثه یکی از بیماری های لثه که معمولاً ناشی از تجمع باکتری‌ها و پلاک در اطراف لثه است. در ادامه درباره علل و درمان عفونت لثه توضیح می‌دهم:
علل:
- شستشوی ناقص دهان و عدم استفاده منظم از مسواک و نخ دندان می‌تواند منجر به تجمع پلاک و باکتری‌ها در اطراف لثه شود و عفونت را ایجاد کند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند فشار روی سیستم ایمنی بدن را افزایش داده و باعث کاهش قابلیت مقابله با عفونت لثه شود.
- عوامل زیستی: برخی عوامل زیستی مانند تغذیه ناسالم، استفاده از مواد مخدر و تنباکو، تنش روانی و کمبود ویتامین‌ها نیز می‌توانند عفونت لثه را تشدید کنند.
علائم:
- التهاب و قرمزی لثه
- خونریزی لثه هنگام مسواک‌زدن یا خوردن غذا
- ورم لثه
- بوی بد دهان مستمر
- درد یا حساسیت در ناحیه لثه
درمان:
- تمیز کردن دهان: شستشوی منظم دهان و استفاده منظم از مسواک و نخ دندان.
- تجویز داروها: پزشک ممکن است برخی داروها را برای مهار التهاب و کنترل عفونت لثه تجویز کند. معمولاً از محلول‌ها و ژل‌های ضدعفونی کننده دهانی و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی استفاده می‌شود.
- جراحی لثه: در موارد شدیدتر عفونت لثه، جراحی لثه ممکن است لازم باشد. در این روش، لثه تحت جراحی قرار می‌گیرد و بازسازی و تمیز کردن منطقه لثه صورت می‌گیرد.
سرطان لثه
سرطان لثه یکی از بیماری های لثه است که بسیار جدی می باشد. از این رو تشخیص و درمان زودهنگام آن بسیار اهمیت دارد. سرطان لثه به حالتی گفته می شود که در آن تعداد نامحدودی از سلول‌های لثه به شکل غیرطبیعی رشد می‌کنند و باعث تشکیل توده‌های خطرناک در لثه می‌شود. در ادامه درباره علل و علائم سرطان لثه صحبت می‌کنم:
علل:
- سابقه استفاده از تنباکو: استفاده مداوم از تنباکو، از جمله سیگار کشیدن و مصرف توتون، به عنوان یک عامل اصلی در بروز سرطان لثه شناخته شده است.
- عوامل زیستی: عوامل زیستی مانند تغذیه ناسالم، تجمع پلاک و باکتری‌ها در اطراف لثه و عدم بهداشت دهانی می‌توانند بر روی افزایش خطر سرطان لثه تأثیر بگذارند.
- عوامل ژنتیکی: وجود سابقه خانوادگی از سرطان لثه می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
- آسیب: آسیب‌ها به لثه مانند تراشیدگی‌ها یا ضربه‌های مکرر به دندان‌ها و لثه می‌توانند عامل ایجاد سرطان شوند.
علائم:
- زخم‌ها و آفت‌های مزمن در لثه که به طور طبیعی بهبود نمی‌یابند.
- خونریزی بی‌دلیل و طولانی مدت لثه.
- تغییر رنگ لثه، مانند تیرگی، قرمزی یا سفیدی غیرطبیعی.
- ورم مزمن در لثه.
- درد یا حساسیت در ناحیه لثه.
- تغییر شکل دندان‌ها یا عدم جایگزینی مناسب دندان‌های خود.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید به پزشک دندانپزشک خود مراجعه کنید. او ممکن است از طریق ارزیابی بالینی، بیوپسی یا تست‌های تصویربرداری تشخیص سرطان لثه را تأیید کند. درمان سرطان لثه ممکن است شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی باشد. بسته به مرحله و شدت بیماری، نوع درمان مناسب تعیین خواهد شد.
بهتر است هر گونه تغییر غیرطبیعی در لثه خود را جدی بگیرید و به زودی با پزشک خود مشورت کنید. تشخیص زودهنگام و درمان سرطان لثه می‌تواند از پیشروی بیماری جلوگیری کرده و نتیجه موفقیت آمیز‌تری را به دنبال داشته باشد.
التهاب و ورم لثه
التهاب و ورم لثه نیز از نشانه های بیماری ها لثه است که باید برای رفع آن به پزشک مراجعه نمایید.
