کشیدن دندان عقل معمولاً طی یک عمل جراحی مثل جراحی لثه انجام می‌شود تا یک یا چند دندان عقل که سومین دندان آسیاب بزرگ دائمی هستند، از دهان خارج شوند. بیشتر افراد چهار دندان عقل در انتهای هر قوس دندانی دارند. اما از آنجایی که دندان‌های عقل آخر از همه بیرون می‌زنند، فضای کافی برای رشد آنها وجود ندارد، بنابراین نمی‌توانند کامل یا مرتب بیرون بیایند که ممکن است باعث درد یا عفونت شود. دندان عقل در صورتی که سالم، کامل رشد کرده، درست قرار گرفته و قابل تمیز شدن باشد، نیازی به کشیدن ندارد. اما در بسیاری از موارد، فضای کافی برای رشد مناسب دندان عقل وجود ندارد و ممکن است مشکلاتی ایجاد کند، مانند:
- نهفتگی کامل: دندان نتواند بیرون بزند و بخشی یا تمام آن در فک گیر کند که ممکن است باعث عفونت یا تشکیل کیست شود.
- نهفتگی نیمه: بخشی از دندان بیرون زده و بخشی در زیر لثه باقی مانده باشد که باعث تجمع پلاک و باکتری‌ها می‌شود.
- فشار به دندان‌های مجاور: دندان عقل فضای کافی ندارد و باعث کج شدن دندان‌های دیگر می‌شود.
خطرات و عوارض کشیدن دندان عقل
کشیدن دندان عقل ممکن است با خطرات و عوارضی همراه باشد، از جمله:
- درد و ورم لثه و حفره دندان کشیده شده
- خونریزی که پس از ۲۴ ساعت متوقف نشده است
- درد در هنگام باز کردن فک‌ها
- کندی التیام زخم
- صدمه دیدن ترمیم دندان‌های مجاور یا ریشه آنها
- التهاب دردناک به نام خشکی حفره دندان
- بی‌حسی دهان و لب‌ها پس از از بین رفتن تأثیر بی‌حسی موضعی
عوارض نادر شامل بی‌حسی طولانی‌مدت یا ماندگار دهان یا لب‌ها، شکستن فک و سوراخ شدن سینوس در موارد دندان عقل بالا
زمان مناسب برای کشیدن دندان عقل
زمان مناسب برای کشیدن دندان عقل بستگی به شرایط فرد دارد. برخی دندانپزشکان توصیه می‌کنند اگر دندان عقل کامل بیرون نزده است، در جوانی کشیده شود، چون هنوز ریشه دندان‌ها و استخوان کامل رشد نکرده‌اند و بهبودی سریع‌تر خواهد بود. به گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا، کشیدن دندان عقل در صورتی ضروری است که تغییراتی مانند درد، عفونت مکرر، تشکیل کیست، تومور، آسیب به دندان‌های همسایه، التهاب لثه و پوسیدگی گسترده دندان ایجاد شده باشد.
کشیدن دندان عقل چگونه است؟
- ابتدا دهان بی‌حس می‌شود.
- برشی در لثه ایجاد می‌شود تا دندانپزشک به دندان و استخوان اطراف آن دسترسی پیدا کند.
- بخشی از استخوان که جلوی دندان را گرفته است برداشته می‌شود.
- دندان به صورت کامل یا چند تکه بیرون آورده می‌شود.
- هر گونه ذرات باقی مانده دندان یا استخوان برداشته می‌شود و محل جراحی تمیز می‌شود.
- لثه بخیه می‌شود تا زودتر خوب شود (اگرچه همیشه نیاز به این کار نیست).
- پانسمان روی محل کشیدن دندان قرار داده می‌شود تا خونریزی کنترل و لخته خون شکل بگیرد.
وضعیت من پس از کشیدن دندان عقل چگونه است؟
در بیشتر موارد، دوره بهبودی پس از کشیدن دندان عقل تنها چند روز طول می‌کشد. در این مدت می‌توانید برای کنترل درد، مسکن مصرف کنید. ممکن است در روز اول کمی خونریزی از محل کشیدن دندان داشته باشید. از تف کردن شدید یا زیاد خودداری کنید، چون باعث کنده شدن لخته خون در حفره دندان می‌شود. برای کاهش ورم و کبودی از کمپرس سرد استفاده کنید. معمولاً ظرف دو تا سه روز ورم می‌خوابد، ولی کبودی ممکن است بیشتر طول بکشد. مایعات زیاد مصرف کنید و از نوشیدنی‌های الکلی، گازدار یا کافئین‌دار پرهیز کنید. همچنین در روز اول نباید نوشیدنی داغ مصرف کنید.
توصیه‌های لازم پس از کشیدن دندان عقل
- استفاده از گاز استریل: یک گاز استریل روی زخم بگذارید و با ملایمت آن را گاز بگیرید. اگر گاز کاملاً آغشته به خون شد، آن را عوض کنید.
- تماس با دکتر: اگر پس از ۲۴ ساعت هنوز خونریزی دارید، با دکتر تماس بگیرید.
- نخوردن هنگام بی‌حسی: در حالی که هنوز دهانتان بی‌حس است، چیزی نخورید، چون ممکن است به لب، زبان یا گونه خود صدمه بزنید.
- بالا نگه داشتن سر: هنگام دراز کشیدن، سر خود را بالاتر از بدن قرار دهید.
- استفاده از کمپرس سرد: کیسه حاوی قطعات یخ را روی گونه بگذارید تا ورم و درد کاهش یابد. در ۲۴ ساعت اول پس از کشیدن دندان، چند مرتبه کمپرس سرد استفاده کنید و هر بار ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بگذارید بماند. پس از یک روز می‌توانید از کمپرس گرم استفاده کنید.
- پرهیز از فعالیت بدنی: پس از جراحی از فعالیت بدنی خودداری کنید، چون خونریزی را افزایش می‌دهد.
- مصرف غذاهای نرم: تا ۲۴ ساعت غذاهای نرم مانند ژله، سوپ رقیق و ماست بخورید. به تدریج که بهتر می‌شوید، می‌توانید غذاهای جامد بخورید.
- پرهیز از استفاده از نی: از نی استفاده نکنید، چون ممکن است باعث کنده شدن لخته خون و تأخیر در بهبودی محل زخم شود.
- شستشوی دهان با آب نمک: پس از ۲۴ ساعت، دهان خود را با آب نمک گرم چند مرتبه در روز بشویید تا ورم و درد کاهش یابد. با ملایمت دهان را شستشو دهید. برای درست کردن آب نمک، یک قاشق چای‌خوری (۵ گرم) نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید.
- پرهیز از سیگار کشیدن: حداقل تا ۲۴ ساعت پس از جراحی سیگار نکشید. حرکت مکیدن باعث شل شدن لخته خون و تأخیر در بهبودی می‌شود. همچنین سیگار خون‌رسانی را تضعیف کرده و میکروب‌هایی را وارد بدن می‌کند که می‌توانند محل زخم را آلوده کنند.
- خودداری از مالیدن محل جراحی: از مالیدن محل کشیدن دندان با زبان یا انگشت خودداری کنید.
- مسواک زدن با دقت: دندان‌ها و زبان خود را با دقت مسواک بزنید.
- مراجعه برای کشیدن بخیه: در صورتی که لازم باشد، دندانپزشک از شما می‌خواهد چند روز بعد برای کشیدن بخیه مراجعه کنید.
نکات کلیدی و مراقبت‌های ضروری پس از کشیدن دندان عقل
کشیدن دندان عقل معمولاً طی یک عمل جراحی انجام می‌شود و دوره بهبودی آن چند روز طول می‌کشد. در این مدت، رعایت نکات و توصیه‌های دندانپزشک می‌تواند به تسریع بهبودی و کاهش عوارض کمک کند. پس از جراحی، ممکن است با خونریزی، ورم و درد مواجه شوید که با استفاده از گاز استریل، کمپرس سرد و مسکن‌های تجویز شده قابل کنترل است.
برای جلوگیری از کنده شدن لخته خون و تأخیر در بهبودی، از تف کردن شدید، استفاده از نی و سیگار کشیدن خودداری کنید. همچنین، نوشیدنی‌های الکلی، گازدار و کافئین‌دار را مصرف نکنید و تا ۲۴ ساعت اول از نوشیدنی‌های داغ پرهیز کنید. مصرف غذاهای نرم مانند ژله، سوپ رقیق و ماست توصیه می‌شود و به تدریج می‌توانید به غذاهای جامد برگردید.
شستشوی دهان با آب نمک گرم نیز می‌تواند به کاهش ورم و درد کمک کند. دندان‌ها و زبان خود را با دقت مسواک بزنید و از مالیدن محل جراحی با زبان یا انگشت خودداری کنید. در صورتی که پس از ۲۴ ساعت هنوز خونریزی دارید یا درد شدیدی احساس می‌کنید، با دندانپزشک خود تماس بگیرید. با رعایت این نکات و مراقبت‌های پس از جراحی، می‌توانید بهبودی سریع‌تر و موفق‌تری داشته باشید. اگر تجربه یا سوالی در این زمینه دارید، نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
