پست و کور دندان (Post and core) یکی از روش‌های ترمیم دندان‌هایی است که بخش زیادی از ساختار آن‌ها از دست رفته است. این روش برای دندان‌هایی که ریشه آن‌ها سالم است، اما تاج آن‌ها ضعیف یا شکسته شده است، مناسب است. این روش به دندان قدرت بیشتری می‌دهد.
پست‌و کور دندان چیست؟
پست‌و کور از دو بخش تشکیل شده است. پست‌دندان یک قطعه معدنی یا پلاستیکی است که درون کانال ریشه دندان قرار می‌گیرد و با سمان دندانی به آن متصل می‌شود. کور یک قطعه شکل‌پذیر است که روی پست‌و بخش باقی‌مانده از تاج قرار می‌گیرد، و با یک ماده چسبنده به آن‌ها محکم می‌شود. کور به عنوان یک پایه برای نصب تاج‌دندان عمل می‌کند.
تفاوت پست و روکش دندان
پست‌و کور دندان و روکش دندان دو روش مختلف در درمان و بهبود وضعیت دندانها هستند.
پست دندان یک ساختار فلزی یا سرامیکی است که به دندان آسیب دیده یا ضعیف شده افزوده می‌شود. این پست به صورت قوی به دندان متصل می‌شود و سپس یک کلاف یا تاج دندان جدید روی آن قرار می‌گیرد. پست دندان معمولاً برای استحکام بخشیدن به دندان ضعیف یا شکسته استفاده می‌شود.
روکش دندان نیز یک لایه تخت از مواد مختلف مانند پرسلن، سرامیک یا رزین کامپوزیت است که به سطح ظاهری دندان پیوسته می‌شود. این روکش به منظور تغییر شکل، اندازه، رنگ یا بهبود ظاهر دندانها به کار می‌رود. روکش دندان معمولاً برای ترمیم دندان‌های کاهیده، فرسوده، رنگ‌دار یا شکسته استفاده می‌شود.
در کل، پست دندان برای تقویت و استحکام بخشیدن به دندانها مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حالی که روکش دندان برای بهبود ظاهر و جلوگیری از مشکلات ظاهری دندانها به کار می‌رود.
روش انجام پست و کور دندان چگونه است؟
روش انجام کور دندان به چند مرحله انجام می‌شود:
- مرحله اول) درمان ریشه دندان: این مرحله برای پاک کردن عفونت و التهاب از داخل کانال ریشه دندان انجام می‌شود. در این مرحله، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای خاص، بافت‌های آسیب‌دیده و میکروب‌های موجود در کانال ریشه دندان را خارج می‌کند و سپس با یک ماده مانند گاتاپرچا، کانال ریشه دندان را پر می‌کند. این مرحله ممکن است چندین جلسه طول بکشد.
- مرحله دوم) ساخت پست‌و کور دندان: این مرحله برای شکل‌دهی به دندان و آماده‌سازی آن برای نصب تاج دندان انجام می‌شود. در این مرحله، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای خاص، بخشی از ماده‌ای که کانال ریشه دندان را پر کرده است را خارج می‌کند تا جایی برای قرار دادن پست فراهم شود. سپس با اندازه‌گیری و انتخاب پست مناسب، آن را درون کانال ریشه دندان قرار می‌دهد و با سمان دندانی به آن متصل می‌کند. بعد از آن، با استفاده از یک ماده شکل‌پذیر مانند کامپوزیت، کور را روی پست و بخش باقی‌مانده از تاج دندان قرار می‌دهد و با یک ماده چسبنده به آن‌ها محکم می‌کند. این مرحله ممکن است یک یا دو جلسه طول بکشد.
- مرحله سوم) نصب تاج دندان: این مرحله برای پوشاندن و محافظت از دندان و بهبود زیبایی آن انجام می‌شود. در این مرحله، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای خاص، بخشی از کور را ساب می‌زند تا جایی برای قرار دادن تاج دندان فراهم شود. سپس با اندازه‌گیری و انتخاب تاج دندان مناسب، آن را روی کور قرار می‌دهد و با یک ماده چسبنده به آن متصل می‌کند. تاج دندان می‌تواند از جنس مختلفی مانند سرامیک، زیرکونیا، یا فلز باشد. این مرحله ممکن است یک یا دو جلسه طول بکشد.
مزایا و معایب استفاده از پست و کور دندان
استفاده از پست و کور در درمان‌های دندانپزشکی مزایا و معایبی دارد که به شرح زیر است:
مزایا:
- ثابتی و پایداری:
- استفاده از پست و کور می‌تواند به ثبات و پایداری در ارتباط با دندان‌های پوسیده یا آسیب دیده کمک کند.
- قابلیت ترمیم:
- این روش می‌تواند به ترمیم دندان‌های دچار تخریب و آسیب کمک کند و فرآیند بهبود را تسریع بخشد.
- انعطاف پذیری در طراحی:
- پست و کور به دندان‌پزشکان این امکان را می‌دهد که در طراحی ترمیمات به شکل و ابعاد مختلفی انعطاف پذیر باشند.
- پشتیبانی از پروتزها:
- در صورت نیاز به پروتزهای دندانی، پست و کور می‌توانند به پشتیبانی از این نوع ترمیمات کمک کنند.
معایب:
- احتمال آسیب به عصب دندان:
- در برخی موارد، استفاده از پست و کور ممکن است به عصب دندان آسیب برساند و عوارض حساسیت را ایجاد کند.
- نیاز به حذف ساختار طبیعی:
- برخی از روش‌های استفاده از پست و کور نیاز به حذف بخشی از ساختار طبیعی دندان دارند که ممکن است به کاهش استحکام دندان منجر شود.
- هزینه:
- در مقایسه با برخی از روش‌های دیگر، استفاده از این روش ممکن است هزینه بالایی داشته باشد.
- زمان‌بر بودن فرآیند:
- ترمیمات با استفاده از پست و کور ممکن است زمان‌بر باشد و به چند مرحله نیاز داشته باشد.
به هر حال، تصمیم در مورد استفاده از پست‌و کور یا سایر روش‌های درمانی باید توسط دندانپزشک با توجه به وضعیت خاص هر بیمار اتخاذ شود.
انواع پست و کور دندان
پست دندان می‌تواند از انواع مختلفی باشد که بر اساس جنس، شکل، و روش ساخت آن‌ها تفاوت دارند. انواع آن عبارتند از:
- پست‌و کور دندان فلزی: این نوع پست و کور دندان از جنس فلز مانند استنلس استیل، تیتانیوم، یا طلا ساخته می‌شود. پست و کور دندان فلزی مزایایی مانند مقاومت بالا، انطباق خوب با کانال ریشه دندان، و عدم تغییر رنگ دارد. اما معایبی مانند نیاز به برداشتن بیشتر از تاج دندان، عدم زیبایی، و احتمال واکنش آلرژیک نیز دارد.
- پست وکور دندان سرامیکی: این نوع پست و کور دندان از جنس سرامیک مانند زیرکونیا ساخته می‌شود. پست‌و کور دندان سرامیکی مزایایی مانند زیبایی بالا، انطباق خوب با رنگ دندان، و عدم ایجاد واکنش آلرژیک دارد. اما معایبی مانند هزینه بالا، مقاومت کمتر، و نیاز به تکنولوژی پیشرفته نیز دارد.
- پست و کور دندان پیش‌ساخته: این نوع پست و کور دندان از قبل در اندازه‌ها و شکل‌های مختلف ساخته شده است و دندانپزشک آن را با توجه به شرایط دندان بیمار انتخاب می‌کند. پست و کور دندان پیش‌ساخته مزایایی مانند سرعت بالا، هزینه پایین، و انطباق خوب با کانال ریشه دندان دارد.
عمر و ماندگاری پست و کور دندان
عمر و ماندگاری پست دندان بستگی به چندین عامل دارد. برخی از این عوامل عبارتند از:
- جنس و کیفیت : پست‌وکور دندان‌هایی که از جنس‌های مقاوم و با کیفیت ساخته شده‌اند، معمولا بیشتر دوام می‌آورند و کمتر خراب می‌شوند.
- روش و دقت انجام : پست دندان‌هایی که با روش‌های صحیح و دقیق انجام شده‌اند، معمولا بیشتر ماندگاری دارند و کمتر جابجا می‌شوند.
- مراقبت و بهداشت دهان و دندان: پست دندان‌هایی که با مراقبت و بهداشت مناسب دندان و دهان همراه باشند، ماندگاری بیشتری خواهند داشت.
